Voor uw knaagdier
Gebitsproblemen bij de cavia
Een cavia heeft vier snijtanden en zestien kiezen. Het grote verschil met honden en katten is dat de tanden en kiezen bij cavia’s altijd groeien. Stamcellen bij de wortelpunt maken continue nieuwe delen tand aan, waardoor de tanden steeds langer worden. Gelukkig slijt de bovenkant van de tanden ook continue af doordat de onder- en bovenkaak goed op elkaar zijn afgesteld.
Als de onder- en bovenkaak om wat voor reden dan ook niet meer goed op elkaar aansluiten, dan zullen er problemen ontstaan. De groei van de tand en de slijtage zijn dan niet meer goed in balans, waardoor haken en bruggen kunnen ontstaan. Een brug vormt zich doordat de kiezen aan één of beide zijde(n) doorgroeien naar de binnenkant van de bek, over de tong heen. Deze kiezen zitten dan behoorlijk in de weg, waardoor een cavia niet meer goed kan eten.
Verschijnselen bij uw cavia
Gebitsproblemen zijn soms makkelijk herkenbaar, maar vaak ook niet. Soms valt het op dat een cavia probeert te eten, maar dit niet goed lukt. Ze laten het voer weer uit de bek vallen of kauwen heel langzaam. Cavia’s vallen snel af als ze niet goed eten, krijgen buikpijn en worden hierdoor ziek. Ook kunnen ze gaan kwijlen of tandenknarsen.
ADD (Aquired Dental Disease)
ADD wil zeggen dat er een verkregen oorzaak is voor het gebitsprobleem bij de cavia.
Er zijn veel oorzaken voor ADD. Hieronder bespreken we de meest voorkomende.
Voeding
De tanden van een cavia slijten op elkaar of door kauwbewegingen. Hooi speelt hierbij een belangrijke rol. Cavia’s moeten namelijk lang kauwen op hooi voordat het doorgeslikt wordt. Krijgt een cavia te weinig hooi, dan wordt er minder gekauwd en krijgen kiezen automatisch de kans om te lang te groeien en problemen te veroorzaken. Voer uw cavia daarom altijd onbeperkt hooi.
Bij de meeste cavia eigenaren is het bekend dat cavia’s extra vitamine C nodig hebben. We adviseren elke dag een hoeveelheid van 40-80 milligram per cavia. Te weinig vitamine C geeft al snel pijn in gewrichten, waaronder het kaakgewricht. Door deze pijn gaat een cavia minder eten en ontstaan gebitsproblemen.
Vitamine D tekort
Te weinig zonlicht, en dus vitamine D, kan ervoor zorgen dat het lichaam calcium niet meer goed opslaat in de botten en de kaak. Door een calciumtekort wordt de kaak slap en kunnen tanden makkelijk afbreken.
Trauma/kaakluxatie
Door een ongeluk kan een tand of kies breken en de tegenoverliggende tand te lang groeien.
Een ander probleem wat kan ontstaan is een kaakluxatie. Dit betekent dat het kaakgewricht aan één of beide zijde(n) is opgerekt en niet meer goed functioneert. Het kaakgewricht van een cavia is niet stevig en kan al luxeren als hij ergens hard op bijt. Dit kan zelfs al gebeuren tijdens het drinken uit een drinkfles. Ook het gebruiken van een beksperder zonder narcose kan leiden tot een kaakluxatie.
Een kaakluxatie is helaas niet makkelijk te herstellen. Een operatie is niet mogelijk en daarom moeten we de cavia zoveel mogelijk ondersteunen met pijnstillers, anabolen injecties om de spieren te verstevigen en geduld. De anabolen injecties moeten meestal om de paar weken herhaald worden. Als gebitsproblemen zoals lange kiezen zijn ontstaan door de luxatie, dan moeten deze onder narcose bijgeslepen worden.
Kiesproblemen
Afwijkende kauwbewegingen kunnen leiden tot afwijkend groeiende kiezen. Ze kunnen als een brug over de tong gaan groeien, maar ook dieper in de kaak groeien dan normaal en zelfs breder worden. Er ontstaat dan een zogenaamde reuskies. Als de kiezen eenmaal afwijkend zijn, heeft dit weer invloed op de kauwbewegingen en zo blijft de vicieuze cirkel maar doorgaan. Door een ander kauwpatroon slijten de snijtanden vaak ook anders af. Als een cavia eenzijdig kauwt, dan slijten de snijtanden scheef af. Er is dan een diagonaal slijtpatroon te zien in plaats van een mooie horizontale.
Afwijkende kiezen geven een grote kans op het ontwikkelen van kaakabcessen. Het abces is meestal goed te behandelen, maar het probleem van de kies niet. In dit soort gevallen zien we dan ook vaak dat abcessen regelmatig terugkomen.
Abcessen
Abcessen in de kaak kunnen ontstaan door afwijkende tanden en kiezen, wondjes in het slijmvlies door haken en bruggen en afgebroken tanden of kiezen. Het is dus allereerst belangrijk om te achterhalen wat de oorzaak is van een abces en dit te behandelen indien mogelijk.
Een abces wordt het liefst operatief volledig weggehaald. Soms is dit niet mogelijk en moet het zover mogelijk opengelegd worden. De wondranden worden dan naar buiten geklapt en vastgehecht, zodat het abces niet gelijk weer dichtgroeit. Vervolgens moet het abces elke dag gespoeld en lokaal behandeld worden met antibiotica. Naast een lokale behandeling krijgt de cavia ook oraal antibiotica en pijnstillers.
Behandeling gebitsproblemen
Het is uiteraard grotendeels afhankelijk van de oorzaak welke behandeling we moeten toepassen. Als alleen de snijtanden bijgeslepen moeten worden, kan dit meestal zonder narcose. Moeten ook de kiezen behandeld worden, dan gebruiken we altijd narcose.
De behandeling bestaat altijd grotendeels uit het netjes bijslijpen van snijtanden en kiezen. Indien nodig maken we röntgenfoto’s van de kaak en kieswortels voor een completer beeld.
Als er vroeg ingegrepen wordt, kunnen gebitsproblemen nog goedkomen. Soms zijn kiezen echter zo afwijkend geworden, zoals bij reuskiezen, dat de kans op volledig herstel klein is. Omdat deze kiezen niet meer herstellen en blijvend afwijkende kauwbewegingen veroorzaken, moeten deze cavia’s elke paar weken geholpen worden.